G7 Rus varlıklarının gelirlerini Ukrayna için kullanmak istiyor

ABD, Almanya, İngiltere, Kanada, Fransa, İtalya ve Japonya’dan oluşan G7 ülkelerinin maliye bakanları ve merkez bankası başkanları, İtalya’nın Stresa bölgesinde düzenledikleri toplantının ardından ortak açıklama yaptı.

Toplantıda son küresel ekonomik ve finansal sektör gelişmelerinin görüşüldüğü belirtilen açıklamada, ekonomik görünüm, jeopolitik gerilimlerin artması ve enerji fiyatlarındaki dalgalanma tehdidi nedeniyle risklere maruz kalınmaya devam edildiği belirtildi.

Açıklamada, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ve Orta Doğu’daki kritik durumun uluslararası ticaret akışını ve tedarik zincirlerinin işleyişini sekteye uğratabileceği ifade edilerek, makroekonomik ve finansal istikrarı koruma ile kurallara dayalı küresel ticaret sistemi konusundaki kararlılığın yinelendiği bilgisi verildi.

21’inci yüzyıla uygun, daha istikrarlı ve daha adil bir uluslararası vergi sistemi kurulması yönündeki güçlü siyasi kararlılığa işaret edilen açıklamada, G7’nin Haziran 2024 sonuna kadar çok uluslu şirketler için küresel asgari vergi oranına ilişkin bir anlaşmanın ilk ayağını imzalamayı hedeflediği belirtildi.

Açıklamada, döviz kurlarında aşırı dalgalanma ve düzensiz hareketlere karşı uyarıda bulunularak, küresel finans sektöründeki gelişmelerin yakından takip edileceği vurgulandı.

Yapay zeka

Yapay zekanın ekonomiler ve toplumlar için potansiyel olarak dönüştürücü rolünün farkında olunduğu belirtilen açıklamada, şunlar ifade edildi:

“Yapay zeka, verimlilik artışı için yeni fırsatlar sunarken aynı zamanda özellikle iş gücü piyasası ve finansal istikrar için örneğin sürü davranışı potansiyeli ve dış finansal şokların sıklığında artış gibi yeni riskler ve politika zorlukları getirmektedir. Yapay zeka ekonomik potansiyeli ve insan merkezli bir yaklaşımı desteklerken, üretkenliği ve büyümeyi artırmak için yapay zekadan nasıl yararlanılacağı konusundaki tartışmamızı ilerleteceğiz.”

Çin’in sanayi politikaları

Açıklamada, Çin’in sanayi politikaları eleştirilerek, “Çin’in işçilerimizi, sanayimizi ve ekonomik direncimizi zayıflatan piyasa dışı politika ve uygulamaları kapsamlı bir şekilde kullanmasına ilişkin endişelerimizi ifade ediyoruz.” denildi.

İsrail’e muhabir bankacılık bağlantılarını sürdürme çağrısı

Gazze’deki insani durum ve zorlaşan ekonomik koşullara işaret edilen açıklamada, “Gazze’de yaşanan yıkıcı ve giderek büyüyen insani krizden derin endişe duyuyoruz. İhtiyaç sahibi Filistinlilere hayati önem taşıyan insani yardımların ulaştırılmasında işbirliği yapmaya ve bölgedeki çatışmalardan ve bunların yayılma etkilerinden olumsuz etkilenen sivillere ve ekonomilere destek sağlamaya devam edeceğiz.” ifadesi kullanıldı.

İsrail’e, hayati önem taşıyan işlemlerin, ticaretin ve hizmetlerin devam edebilmesi için İsrail ve Filistin bankaları arasındaki muhabir bankacılık bağlantılarını sürdürmesi, alıkonulan gümrükleme gelirlerinin Filistin yönetimine serbest bırakılması, Batı Şeria’daki ekonomik durumu daha da kötüleştirmekten kaçınmak için ticareti olumsuz etkileyen diğer tedbirleri kaldırması veya gevşetmesi çağrısında bulunuldu.

Dondurulan Rus varlıkları ve Ukrayna’ya yardım

Ukrayna’ya yönelik desteğin yinelendiği açıklamada, “Dondurulan Rus devlet varlıklarından sağlanan olağanüstü karların Ukrayna’nın yararına sunulmasına yönelik potansiyel yollara ilişkin görüşmelerimizde ilerleme kaydettik.” ifadesi kullanıldı.

Açıklamada Rus varlıklarından elde edilen gelirlerin Ukrayna’nın yeniden yapılanmasında kullanılmasına ilişkin iddia edilen ilerlemeye atıfta bulunulmasının ötesinde başka bir ayrıntı yer almaması dikkati çekti.

Öte yandan, G7 Liderler Zirvesi’nin 13-15 Haziran’da İtalya’nın Apulia bölgesinde yapılması planlanıyor.

Yaklaşık 300 milyar dolarlık Rus varlığı donduruldu

G7 ülkeleri ve Avrupa Birliği (AB), Rusya merkez bankasının dondurulmuş varlıklarının Ukrayna’yı desteklemek için nasıl kullanılabileceği konusundaki tartışmaları son aylarda yoğunlaştırırken, İtalya’da son G7 Maliye Bakanları toplantısında ABD’nin baskısına rağmen şimdilik Rus varlıklarının Ukrayna’da kullanılması konusunda tam bir anlaşma sağlanamadı.

Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasından bu yana AB ve diğer ülkelerdeki yaklaşık 300 milyar dolarlık Rus varlığı donduruldu. AB Komisyonuna göre sadece AB’deki rakam 228 milyar doları buluyor.

Dondurulan bu varlıklar, her yıl milyarlarca faiz geliri getiriyor. Başta ABD olmak üzere G7 ülkeleri bu geliri gelecekte Ukrayna için kullanmayı hedefliyor. Ancak bunun nasıl yapılması gerektiği G7 ülkeleri arasında bir anlaşmazlık konusu. AB ülkeleri, kullanılabilir faiz gelirinin yüzde 90’ını askeri teçhizat ve eğitimin finansmanı için AB fonuna aktarmak istiyor. Kalan yüzde 10’luk kısmın ise diğer şeylerin yanı sıra Ukrayna’da yıkılan altyapının yeniden inşasını finanse etmek için kullanılması planlanıyor. Fonun 2027 yılına kadar 15 ila 20 milyar avro gelir getirmesi bekleniyor.

G7’de başlangıçta Rus varlıklarının sadece faiz gelirlerine değil, dondurulan varlıkların tamamına de el koyma planı ortaya atılmıştı.

AB ülkeleri bunu çok riskli bularak açıkça reddetti. Son olarak ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, G7’nin Ukrayna’ya, dondurulan Rus merkez bankası fonlarından elde edilecek faiz geliriyle teminat altına alınacak yaklaşık 50 milyar dolarlık bir kredi verilebileceğini açıkladı.